1. در درجه اول به سلامت روانش اهمیت بدید
بچهای که سلامت روان نداشته باشه، خلاقیتی هم نخواهدا داشت! پس در درجه اول حواستون به سلامت روانش باشه. رابطهی خودتون با همسرتون و بعد با بچهتون خیلی مهمه.
پس این اصل رو حتما مد نظر داشته باشید.
2. براش ایجاد سوال کنید و حس کنجکاویشو پرورش بدید
باید هنگام جواب دادن به سؤالات کودک، اونو به سمت سوالات و مهارتهای جدید سوق بدید و از به کار بردن کلماتی مانند بله، خیر، هرگز و امثال اون دوری کنید.
مثلاً میپرسه: بابا این وسیله چطوری کار میکنه؟
جواب بدید: خودت چی فکر میکنی؟
برای این امر، هیچ چیز مثل پاسخهای صحیح و مناسب به پرسشهاش موثر نیست.
سؤال، در واقع نیاز یک ذهن تشنه است که میخواد با دریافت جواب از فردی که بهتر از او میدونه خودشو سیراب کنه.
حالا با اینکه باید فوراً برآورده بشه اما کمی مکث بین سؤال و جواب، غالباً میتونه افکار و ایدهای مفید جهت مباحثه و گفتگو به بار بیاره.
3. براش کتاب بخونید، زیاد کتاب بخونید.
در این مورد توی این مقاله به صورت مفصل توضیح داده شده.
4. به عقاید و ایدههای جدید و تازه کودکتون احترام بگذارید
تشویق کودکان به ابراز عقاید جدید و متفاوت، میتونه در رشد خلاقیت اونها موثر واقع بشه. یادتون نره هیچ وقت، و هرگز نظرات و ایدههای جدیدشو هر چقدر هم غیرمنطقی و تخیلی باشه، مسخره نکنید.
5. از مراقبتها و دخالتهای بیش از حد در زندگی کودک اجتناب کنید
یکی از ویژگیهای انسان خلاق اینه که تواناییش رو خودش به کار میاندازه. وظیفه والدین و مربیان اینه که این قابلیت رو در او زنده نگاه دارند و به کودک اجازه بدن بعضی اوقات مطابق سلیقه خودش اشیاء رو کشف کنه.
6. از کودک بخواید اشیاء و امور نیمهتموم رو تکمیل کنه
از کودک تقاضا کنید تا جملات ناتمام و داستانهای ناکامل، تصاویر و نقاشیهای نیمه تمام و حتی اشیاء ناقص رو کامل کنه. برای اون اسباببازیهایی بخرید که خودش بتونه اونها رو به هم متصل کنه و با اونها چیزها و مدلهای مختلف خلق کنه. مثل لگو.
7. اجازه بدید اشیا رو از نزدیک لمس کنه
علاوه بر مشاهده اشیا لازمه کودک اونا رو لمس کنه، چون مشاهده شیء به تنهایی کنجکاوی کودکو ارضا نمی کنه، مشاهده همراه با لمس اشیا، کودکو در بازیهای خیالی، اختراعات و پاسخگویی به آزمونهای خلاقیت یاری میکنه.
به کودک اجازه بدید وسایل بیخطر خونه رو لمس کنه. خصوصاً بچهها معمولاً بیرون کشیدن وسایل آشپزخانه از داخل کابینتها و بازی با کاسه و قابلمه و بشقابها رو خیلی دوست دارن.
8. برای کودک همیشه یک مارک خاص آدامس، بستنی یا چیزهای مورد علاقه رو نخرید
کودکو تشویق کنید در خرید خوراکی و پوشاک، مدلهای مختلفو امتحان کنه و از خرید کالاهای تکراری و یکسان اجتناب کنید.
9. کودک رو همیشه از یک مسیر خاص به خونه نبرید
زمانی که با اون بیرون میرید، هنگام برگشتن به خونه بهش توضیح بدید که میخواید از یک راه جدید به خونه برید. اینطوری اون میفهمه برای رسیدن به یک هدف راههای مختلفی وجود داره.
10. در مورد کاربردهای مختلف یک وسیله خاص از کودک سؤال کنید
کاربرد ابزارها و وسایل مختلفی که در خونه دارید رو برای کودک شرح بدید و ازش بپرسید:
به نظر تو این وسیله چه کاربردهای دیگهای میتونه داشته باشه؟
11. از مکانهای جدید دیدن کنید
همراه با کودک به نمایشگاهها و موزههای مختلف و طبیعت برید، اجازه بدید از نزدیک مکانهای گوناگون رو شناسایی و تجربه کنه.
12. به اتاقش کاغذهای سفید بچسبونید
حدود یک متر از اتاق کودکو از سطح زمین به طرف بالا به طور سراسری و افقی کاغذ سفید بچسبونید و بهش بگید هر طور که دوست داره روی اونها نقاشی و طراحی کنه.
ضمن اینکه در تزیین اتاقش از سلیقۀ خودش استفاده کنید. بهش یاد بدید که هر چند روز یک بار محل وسایلش رو در اتاق تغییر بده تا به این وسیله زمینۀ خلاقیت در اون پرورش پیدا کنه.
محمدجعفر زاهدپور
یک روانشناس